De Van Nellefabriek maakte indruk op me. Van Nelle, zo’n bekend merk dat ik het al mijn hele leven ken. Familieleden en buren die tabak plukken uit de blauwe pakjes met rode letters, gele vingers. Luidruchtige blikken voor koffiebonen bij vrienden thuis. Hier, aan de rand van Rotterdam aan de oever van de Rotte vind ik de wieg; deze opmerkelijke fabriek, een monument op de lijst van Unesco en een parel in de Europese architectuurgeschiedenis. Nog een reden nodig om de fabriek te bezoeken, als je de kans had?
Nou, de Van Nellefabriek is een schoolvoorbeeld van modernistische architectuur. Het gebouw ademt functionaliteit en schreeuw het mantra ‘licht, lucht en ruimte.’ Deze fabriek, waar duizenden mensen werkten, was gebouwd met de nieuwste technieken. De belangrijkste techniek was het plaatsen van paddestoel-vormige pilaren die het gewicht dragen, zodat de façade van het gewicht was verlost. De muren konden hierdoor met zwakkere materialen worden vormgegeven, zoals glas en metaal. Get the picture?
The Van Nellefabriek made a great impression on me. Van Nelle, a brand so familiar I have known it all my life. Family members and neighbors picking tabacco from its blue packages with red letters, yellow fingers. Tin, noisy buckets for coffee beans at friend’s houses. Here, at the edge of Rotterdam on the Rotte bank I find the place of origin; this remarkable factory, a monument on the list of Unesco and a gem in European architecture. Need more reason to visit this site if you had the chance?
Well, the factory of Van Nelle is a text book example of Modernist architecture. It has functionality written all over it, as well as the mantra ‘light, air, and space’. This factory, where thousands of people roamed its many floors, was built with the newest of techniques. The most important one being the use of mushroom shaped pillars inside the building to carry the weight. Freeing the walls from this task, the facades could be constructed with weaker materials, like glass and metal. Get the picture?
Trouwens, als het gebouw niet modernistisch was, was het werknemersbeleid dat wel. De toenmalige directeur, Kees van der Leeuw, idealist en theosoof, geloofde dat het uitschot van de wereld respectabele mensen konden worden. Als ze maar in de juiste omstandigheden leefden. Door zijn werknemers hygiëne, frisse lucht, sportvelden en toezicht te bieden waren die mensen beter af dan de meeste van hun internationale collega’s. Het betekende wel dat mannen en vrouwen strikt gescheiden werkten om hun concentratie te behouden. Dit begon al bij de gescheiden trappen bij de draaideur.
Besides, if the building wasn’t modernist, the factory’s vision on H&R surely was. Director-at-the-time Kees van der Leeuw, idealist and theosophist, believed that the scum of earth could become respectable people, if only they would be given the appropriate circumstances. By offering his employees hygene, fresh air, sports facilities, and supervision, these workers were better off than most of their collegues all over Europe. It did mean, however, that women and men were strictly seperated to prevent this scum from losing concentration, starting at the separate staircases.
Als je dus geïnteresseerd bent in architectuur, gebouwen die baden in het licht én geschiedenis, neem dan een rondleiding zodra je kunt (zie www.vannellefabriek.nl). Als dat het niet voor je doet, dan misschien wel het verbluffende uitzicht over Rotterdam dat je hebt vanuit de bonbondoos: de ronde theekamer die Kees bovenop het gebouw liet plaatsen. Zelfs Delft en Den Haag behoren tot het uitzicht.
De fabriek wordt tegenwoordig verhuurd aan creatieve bedrijven. Daarom is het gebouw meestal gesloten voor publiek. Maar sinds het op de Unesco lijst ging behoren stelt de beheerder het gebouw vaker open door middel van rondleidingen. I raad het je aan, omdat de gidsen je alles kunnen vertellen over de geschiedenis en opmerkelijke plekken. Het gebouw heeft ook vergaderruimtes en je kunt de theekamer huren voor bijeenkomsten. Misschien een idee voor je trouwreceptie of business lunch?
In short, if you appreciate architecture, light buildings, and history, take the chance of a tour when you can (check at www.vannellefabriek.nl). If that doesn’t do the trick, maybe the promise of a stunning view over all of Rotterdam will convince you. This is to be enjoyed from the bonbon box: the circular tea room Kees ordered on top of the factory. Even Delft and The Hague can be seen!
The factory is currently an office space for creative companies. For this purpose it’s usually closed to the public. But since the building became a monument it organises regular sightings, during which you can view it with a guide. I recommend this, because they can tell you all about its history and little perks. It also has meeting rooms and it rents out the tea room for gatherings. Could be an idea for your wedding reception or business lunch.